Yapay Zeka İçin Yapılan Turing Testi Nedir?

Yapay zekalar için bir zeka testi var mı? Yapay zekalı makinelerin canlıya zarar verip vermeyeceğini nasıl test edebiliriz? Bu konuda bilgisayar bilimlerinin kurucu babalarından biri sayılan Alan Turing, kendi adıyla anılan bir test ortaya koydu.
Buna göre bir yapay zeka uygulamasının başarılı olup olmadığı, bir denemecinin bir düzen ve süre içinde tamamen serbest sorulan sorulara vereceği yanıtlardan anlaşılabilir.
İçindekiler
Turing yapay zeka testi Nasıl Çalışıyor?
Turing testi şöyle çalışır. Soru soran bir kişi karşısında görmediği ama yazılı haberleşebildiği iki varlığa istediği soruları sorabilir. Soruları yanıtlayan iki varlıktan biri gerçek bir insan, diğeri ise bir bilgisayar programıdır. Sorgulayan kişi belli bir süre içinde alacağı yanıtlara dayanarak, hangi varlığın insan, hangisinin bilgisayar programı olduğuna karar veremiyorsa, o program başarılı bir yapay zeka ürünüdür.
Turing yapay zeka testinin bir versiyonu resimlerle ilgilidir. Bir resim üzerine sorular sormaktır. Görüntü işleme ve anlama denilen tekniklerle görüntü analizi oldukça ilerlemiş durumdadır. Resimlerde önceden belirlenen cisimleri tanıyan, sınıflandıran, bir görüntüde neler bulunduğunu açıklayan programlara artık literatürde ve piyasada bile çok rastlanır oldu. Örneğin böyle programlar daha önce tanıtılan binlerce kişiden herhangi birinin resimde bulunup bulunmadığını söyleyebiliyorlar.
Turing yapay zeka testi ne kadar güvenilir?
Ancak bu akıllı gibi görünen programlar gerçekten bir yapay zeka ürünü müdür? Yani bu programlar bir Görsel Turing Testini geçebilir mi? Böyle testleri geçip geçememek soruları soran kişiye çok bağlı. Soruları soran kişilerin değişkenliğini ortadan kaldırmak ve standardizasyon sağlamak için ABD’deki Johns Hopkins Üniversitesi ve Brown Üniversitesi’nden araştırmacılar bir Görsel Turing Testi geliştirdiler.
Böylece yapay zeka ürünü iddiasındaki görüntü ileme/anlama programları gerçekten de yapay zeka sahibi mi değil mi anlaşılabilecek. Test ile ilgili makale Mart ayı içinde ABD Ulusal Bilimler Akademisi dergisinde (Proceedings of the National Academy of Sciences) yayımlandı. ABD’deki Johns Hopkins
Üniversitesi ve Brown Üniversitesi’nde araştırmacılar tarafından geliştirilen bir test, çok yetenekli bir programın gerçek bir yapay zeka ürünü olup olmadığına standart bir biçimde karar verebilecek. Testin bir örnek uygulaması yandaki resimle anlatılmakta.
Aşağıdaki resme bakarak şu sorular soruluyor ve karşıda bilinmeyen bir varlıktan alınan yanıtlara göre soru soran kişi veya program o varlığın bir insan mı, yoksa program mı olduğuna karar veriyor. Eğer “bilemiyorum” derse veya “insan derse” ve varlık bir programsa, o zaman o programın gerçek bir yapay zeka ürünü olduğuna karar veriliyor.

– Mavi çerçeve içinde bir insan var mı?
– Mavi çerçeve içinde tek bir insan mı var?
– Bu kişi bir şey taşıyor mu?
– Bu kişi kaldırımda mı yürüyor?
– Bu kişi erkek mi? –
Sarı çerçeve içinde bir araç var mı?
– Bu bir binek arabası mı?
– Arabanın resimde tek bir tekerleği mi görünüyor?
– Araba açık renkli mi?
– Kırmızı çerçevede tek bir kişi mi var?
– Kırmızı çerçevede bir kadın var mı?
– Kırmızı çerçevede oturan birisi var mı?
– Kırmızı çerçevedeki kişiler konuşuyorlar mı?
Ve böylece sorulmuş 40 kadar soru sonunda soruların hepsi doğru yanıtlanıyorsa, karşıdaki program resimleri anlayan gerçek bir yapay zeka ürünü olma testini geçmiştir.