İmge ve İmgelem Nedir? Felsefi Yaklaşım ve Açıklamalar

Alman düşünürü Friedrich Engels imge terimi üstünde önemle durmuştur. Çünkü düşünceciler ve Alman düşünürü Eugen Dühring gibi sözde özdekçiler araştırmalarına çıkış noktası olarak düşünce’yi alıyorlardı. Engels, düşünce’nin dış dünyadan duyumlarla alınan imge’lerden başka bir şey olmadığını açık seçik göstermiştir.İnsan zihni, dış dünyanın varlık biçimlerini kendi kendinden çıkarmamış, dış dünyadan imgelemiştir. Pek açıktır ki bu imgeler, araştırmanın çıkış noktası değil, sonucudurlar.

Öyleyse doğanın ve insanlığın bunlara uyması ilerisürülemez, tersine, bu imgeler doğaya ve tarihe uydukları oranda doğru olabilirler. Bu pek yalın, ama çok önemli, açıklama; birisi yüzyıllardan beri insanlıpa egemen olmuş bulunan ve serpintileri hâlâ sürüpgiden iki dünya görüşünü (metafizikle eytişimsel özdekçiliği) kesinlikle birbirinden ayırmaktadır.

İmge Nedir? İmge Kuramı

Bilginin, bilincinden bağımsız olarak insan bilincinin dışında var bulunan nesnel gerçeklikten insan bilincine duyumlar yoluyla yansıyan imgelerle oluştuğunu ilerisüren kuram.

Duyulur bir kaynaktan gelen tasarım.

Özdekçi bilgi kuramı’dır, genellikle yansı kuramı deyimiyle dilegetirilir. İlkin antikçağ Yunan düşünürü Demokritos tarafından ileri sürülmüş ve Hobbes, Locke, Baron D’Holback, Helvetius, Diderot, Feuerbach‘ın katkılarıyla biçimlenmiş; son ve en açık dilegetirilişini eytişimsel ve tarihsel özdekçi felsefede bulmuştur.

İmgeler, nesnel gerçekliğin insan zihnindeki yansımalarıdır. İnsan, bu yansıyan imgelerle bilgi edinir. Bu süreç, “özdeksel olan’ın ansal olan’a dönüştürme sürecidir“. İmgeler, toplumsal pratikle belirlenir. Bu süreç, nesnel gerçekliğe upuygun imgeler meydana getirebildiği gibi uzlaştırılamaz karşıtlık taşıyan sınıflı toplumlarda nesnel gerçekliğe aykırı düşsel imgelerde meydana getirebilir.

Öğrenme sürecini gerçekleştiren imgeler, nesnel gerçekliğe uygun imgelerdir. Bundan ötürüdür ki her kuramın doğruluk ölçütü pratiktir ve her kuram ancak pratikle doğrulanır. İmgeler, duyusal imgeler ve ussal imgeler olmak üzere iki türlüdür. Duyusal imgeler duyumlar, algılar ve tasarımlardır; ussal imgelerse kavramlar, önermeler, kuramlar ve varsayımlardır. İmgeler, “nesnel dünyanın öznel yansısı” olduklarından her imge öznelle nesnelin birliğidir.

İmge meydana getirme işlemi.

İmgelemce gerçekleştirilen bir işlemdir. Türk Dil Kurumunca yayımlanan Ruhbilim Terimleri Sözlüğü‘nde Dr. Mithat Enç tarafından İng. imagine deyimi karşılığı olarak ” duyu örgenlerince algılanmayan nesne ve olaylara karşı yapılan tepki “ olarak tanımlanmıştır. Aslında imgeleme, nesnel gerçeklikten elde edilir.

Ne var ki, imgelemin gerçekleştirdiği imgelerin belli bir nesnel gerçeklikle karşılıkları yoktur. Değerli bir diyalektikçinin dediği gibi:

“imgelem, insanı nesnel gerçeklikten uzaklaştıran sisli düşlerden farklı olarak, toplumun gereksinimleriyle sıkıca bağlı olduğundan doğayı ve yaşamı bilmemize ve onu değişikliğe uğratmamıza yardım eder”.

İmgelem Nedir?

İmgelerle düşünce yetisi.

İmgelem, edinilmiş imgeleri birleştirip kaynaştırma ve bu birleşiklerden yeni imgeler tasarlama yetisidir. İnsana özgü olduğu ileri sürülen bu yeti, derece derece, edinilmiş bir imgeyi yeniden canlandırmaktan yaratıcılığa kadar yükselir. İmgelemin yarattığı bir imgenin doğada nesnel bir karşılığı bulunmayabilir, ama o yaratılan imgenin temel gereçleri nesnelerden yansıyan imgelerdir.

Edinilmiş bir imgeyi yeniden canlandıran imgeleme belleksel imgelem ya da yineleyici imgelem , yeni buluşlar meydana getiren imgelem yaratıcı imgelem denir. Sanat ürünleri deyaratıcı imgelemin özel bir biçimi olan ozansal imgelem‘le meydana getirilir. İmgelem’in bilimsel anlamını bellek, düşünce, kuruntu ve fantazi’yle karıştırmamalıdır. “En yalınç genellemede bile bir dereceye kadar imgelem vardır“.

Türk Dil Kurumunca yayımlanan Ruhbilim Terimleri sözlüğü‘nde imgelem, Dr. Mithat Enç tarafından “geçmiş yaşantılarımızdan birleştirmeler yapmakla sağlanan anlıksal bir örüntü“olarak tanımlanmıştır.