Eğitim Felsefesi Hakkında Ayrıntılı Bilgi
Eğitimin felsefesi hem eğitimin doğası hem amacıyla hem de öğretilenlerin içeriğiyle ilgilenir. Böylece de diğer pek çok felsefe alanıyla da – bilgi teorisi, dil, etik, din ve politik felsefe ile ilişkilidir. Meraklı bir şekilde birkaç filozof çok büyük kapsamlarda yazmış olsalar da, tüm bu felsefelerden ziyade bu gün eğitim bölümleri içinde eğitim alınır.
Eğitim felsefesinin neyle ilgili olduğu konusunda birkaç anahtar soru vardır:
- Eğitim ne içindir ?
- Hangi yöntemle öğreniriz ?
- Eğitimin kapsamını ne belirler ?
” Devlet ” kitabında Platon devletin doğası ve onu yönetenlerin niteliği üzerine düşünür, ama devleti yönetmeye uygun liderler yetiştirmek için gerekli eğitim türleri terimleriyle argümanlarını ifade ederi. Bu yüzden Platon için eğitim toplum mühendisliği aracı olarak görünür –devletin ihtiyacı olacak insan çeşitlerini meydana getirmek. Ama tüm gerçeklik bu değildir; Platon yönetenlerin duyu deneyimlerinin gölgelerinden geçen değil gerçekliği görme yeteneği olan filozoflar olmalarını ister. Böylece eşit derecede tartışılabilir ki Platon’un eğitim şeması ‘ iyinin şeklinin ‘ değerlenmesini amaçlar.
Onun yaklaşımı bugünün eğitim dünyasında süren sorunları arttırabilir:
- Yetenek yoluyla seçime bağlı olarak eğitim hangi kapsamda olmalıdır ?
- Öğrencileri toplumda özel görevlere donatma amacındaki eğitim kapsamı ne olmalıdır ? Toplum müfredat programı oluşturmalı mıdır ?
- Farklı sınıflardan olan ve farklı geçmişleri olan insanlara farklı eğitimler verilmeli midir ?
- Eğitim toplumsal statükoyu sürdürmeyi oluşturma yeteneği ile yargılanabilir mi ?
İnsanlar tarafından öğrenilen yöntemler dünyanın bilgisine genel felsefi yaklaşımdan etkilenmektedir. Bu yüzden John Locke gibi tüm bilgiyi duyusal deneyimlerimizi temel alanbir yolla aldığımızı düşünen bir filozof eğitimden, deneyciliğin cesaretlendirilmesini ve geleneklerin eleştirilmez kabulünün reddini istemektedir. Locke’un teorisinin anahtar özelliği, insan aklının boş bir kağıt ( tabula rasa ) gibi olarak başlaması deneyim yoluyla bilgiye gereksinimin olmasıdır ( bu, bizim unuttuğumuz ama görür görmez tanımamızı sağlayan ‘ şekillerin ‘ doğuştan bilgisine sahip olduğumuzu söyleyen Platon’la çatışır. )
John Dewey ( 1859-1952 ) felsefeye önemli oranda katkısı olan ama ‘ pragmatizm ‘ teorisine katkıları ile tanınan etkin bir Amerikalı filozoftur. Bu ( pragmatizm ) dünyayla ilgili sorunlarda pratik problem çözme yoluyla başarılan bir görüştür. Bir deyimin anlamı en iyi onun pratik uygulaması ile –yarattığı farklılık ile –görülebilir. Deneme hipotezlerinin bilimsel metodunu temel alarak, eğitimin öncelikle bir problem çözme yöntemi olduğunu, genellikle aletçilik olan bir yöntemi önerdi. Bu görüş hem eğitim teorisinde hem de pratiğinde oldukça etkili olmuştu.
Bugün genellikle anlaşılıyor ki, öğrenme, pratik, problem çözücü yöntemleri temel aldığında etkin oluyor ve kontrol ve test etme yöntemleri, olguların basit öğrenimine göre konunun daha açık bir bilgisine sunuyor.
Pragmatistler eğitime olan katkılarıyla birlikte hayatın bir alanını tanıyan ilginç bir felsefe örneğine sahip oluyoruz ( bilimsel metodun başarısı ), onu geliştirerek genel bir kavrayış teorisi ( bir anlatımın anlamı onu takip eden bir pratik uygulamayla görülür, işlese de işlemese de ) ve onu hayatın başka bir alanında uygulayarak ( eğitim ) başarıyı elde ediyoruz. Baştan sona bütün dünyada ilköğretim çocukları yapmayı, incelemeyi ve kontrol etmeyi öğreniyor ve bu önemli oranda pragmatizmin etkisi olduğu için böyle.
Felsefenin ilgilendiği eğitimin başka pek çok alanı daha var. Örneğin, iş neyin öğretileceği konusuna geldiğinde dini ya da politik eğitimin uygunluğu konusunda, eğitimin beyin yıkamaya daldığı noktada tartışmalar var. Aynı şekilde, uyuşturucu sorunlarının eğitiminin içerik ve yöntemleri konusunda ( özellikle ebeveynler tarafından dillendirilen ) bir ilgi var.
Bu konuların pek çoğunun merkezi kişisel özgürlük sorunudur. Eğitim ile beyin yıkama arasındaki zorunlu fark, ilki öğrenene özgürlük ve izin vermeye çalışırken, diğeri formüle edilmiş fikirleri dayatmasıdır. Ama bir nesilden diğerine kültürü en azından birkaç doktrin olmadan nasıl taşıyacaksınız?
Eğitim felsefesi bu yüzden eğitimle ilgili pratik sorunlarla yüz yüze kaldıkça, doğal olarak genişliyor. Eğitimin hem yöntem, kapsam hem de amacı hayatın daha geniş bir kavranışıyla ilişkili olmayı gerektiriyor.
