Uranyum Nasıl Zenginleştirilir? Uranyum Nasıl Parçalanır?

Abd ile İran’ı, Abd ile Kuzey Kore’yi savaşın eşiğine getiren uranyum zenginleştirme işi nasıl oluyor? Doğada uranyum 235 ve 238 seklinde iki izotop halindedir. 238 pek radyoaktif değildir ve uranyumun çok büyük kısmı bu haldedir. 235 de daha radyoaktif olan asıl işe yarayan kısımdır. Reaktörde ya da silahta kullanmak için 235 oranının arttırılması gereklidir.

Uranyum Nasıl Zenginleştirilir?

Reaktörlerde daha az zenginleştirme yapılıyor. Ama nükleer silahlar için çok daha fazla oranda 235e ihtiyaç duyuluyor. Reaktördeki u 235i alınıp daha da zenginleştirilip silah yapılabilir. Bir de bazı reaktörler plütonyum oluşturmak için de kullanılabiliyor. Plütonyum da toplanıp silah yapılabilir.

Uranyum Zenginleştirme Yöntemleri

Uranyum zenginleştirme yöntemleri var, sıklıkla kullanılan yöntem santrifüj yöntemi. Zenginleştirme dediğimiz de zaten U-235 yoğunluğunun arttırılması olayı. Yüksek orandaki Uranyum zenginleştirilmesini tarihte Manhattan projesinde görüyoruz. Bu projede üç çeşit yöntem kullanılmış. EMIS( Electromagnetic Isotope Seperation), ısıl yayılma ve gaz yayılması. Gelecekte lazer zenginleştirilmesinin avantajlı olacağı söyleniyor ama detayları konusunda bilgim yok.  

Uranyum Nasıl Parçalanır?

İnternette yaptığım değişik araştırmalar sonucu net bir bilgiye ulaşamadım şansımı birde burada denemek istiyorum. Uranyumu ne ile nasıl parçalıyorlar yani reaktörün içindeki uranyum silindilerinde zincir reaksiyonu ne kullanarak başlatıyorlar ısıtıyorlar mı yoksa yanına başka bir madde geldiğinde kendiliğinden mi tepkimeye giriyor ? Her yerde zincir reaksiyonun proton nötron bombardımanına tutulmasıyla başladığı anlatılıyor fakat 1945 de bunu ne ile yapmışlar uranyum atomunu ne kullanarak parçalamışlar..

Notron yada proton bir uranyum atomuna nasıl fırlatılıyor bunu hangi metod ile yapıyorlar basit yalın bir dille anlatabilir misiniz?  

   Uranyum kararsız radyoaktif bir elementtir. Kendi kendine parçalanır. Yeterli miktardaki uranyum bir arada durunca parçalanan uranyum çekirdeklerinden çıkan nötronlar başka uranyum çekirdeklerini de parçalayıp reaksiyonu hızlandırır. Santrallerde parçalanan uranyum çekirdeklerinden çıkan nötronların sayısı ve hızı kontrol ediliyor. Nötronları engelleyen kontrol çubukları yakıtın içine yerleştiriliyor. Reaksiyon hızlandırılacağı zaman çubuklar geri çekiliyor.

Nükleer silahlarda ise buyuk miktarda uranyum kütlesi bir araya getirilip zincirleme tepkimeye sokulup kontrolsüzce parçalanıyor. Yeterli miktarda uranyumu bir arada bir süre tutabilirseniz nükleer patlama gerçekleşecektir.

Aşırı Basit Cevap: Atoma taşıyabileceğinden daha fazla nötron ekleyip büyütüyorlar. Sonunda o kadar büyüyor ki kendini taşıyamaz hale gelip parçalanıyor.

Uranyum Hakkında Kitap Önerisi

Kitap olarak Uranyum savaşları kitabını öneririm. İçerik olarak fena değil, bir bilim tarihçisi tarafından yazılmış kitap. Ayrıca şu an okuduğum Nükleer enerji- Charles D. Ferguson kitabını öneririm. Dili sade, öğretici. Yazarı nükleer fizikçi ve dış işleri bakanlığında nükleer politikaları üzerine çalışmış.